|
TMC संस्थे विषयी थोडक्यात
माहिती
 | | TMC Recruitment 2021 | TMC – ठाणे महानगरपालिका भर्ती 2021. |
ठाणे
शहर ठाणे खाडीच्या पश्चिम किनाऱ्यावर वसलेले असून पूर्वेला पारसिक टेकड्या आणि
पश्चिमेला येर टेकड्या आहेत. खाडीमुळे या ठिकाणाला नैसर्गिक संरक्षण तर मिळतेच, पण
प्राचीन काळापासून मोठ्या आणि छोट्या जहाजांची वाहतूक ही सुलभ झाली आहे.
ऐतिहासिक काळापासून स्थानिक आणि आंतरराष्ट्रीय व्यापाराच्या विकासाला चालना
मिळाली आहे. ऐतिहासिक जमातींचा शिक्का असण्याबरोबरच ठाणे शहराला समृद्ध सांस्कृतिक
वारसा, पौराणिक पार्श्वभूमी आहे आणि त्यानंतर अनेक
ऐतिहासिक महत्त्वाच्या घटना, पुरातत्त्वीय सामूहिक ज्यांनी
ठाणे शहराचा इतिहास समृद्ध करण्यास हातभार लावला आहे.
ठाणे
शहराचे अस्तित्व जागतिक इतिहासात इ.स. पू. नवव्या शतकापासून दिसते. त्यानंतर हे
शहर श्रीस्थानक म्हणून ओळखलं जात होतं. शिलाहार राजवंशाची राजधानी म्हणून ती
अधिक लोकप्रिय होती. ठाणे शहराच्या इतिहासाचे व्यापक वर्गीकरण करता येते.
इ.स.
१३०० पर्यंतवैदिक कालखंड : हिंदू किंवा प्राचीन कालखंड, परांट,
शिलाहार आणि बिंबा राजवंश यांचा समावेश आहे.
१३००-१६६०
इ.स. पू. : मोहम्मदन आणि पोर्तुगीज राजवट.
१६६०-१८००
: मराठा आणि पोर्तुगीज राजवट.
१८००-१९४७
इ.स.
१९४७-आजपर्यंत
: स्वातंत्र्योत्तर ठाणे.
'परांट' हे ठाणे शहराचे यजमानपद भूषवणाऱ्या भौगोलिक
क्षेत्राचे प्राचीन नाव आहे. ग्रीक सम्राट अलेक्झांडरच्या भारतीय मोहिमेदरम्यान
अनेक तत्त्ववेत्ते, इतिहासकार आणि भूगोलतज्ज्ञांनी भारताला
भेट दिली. त्यापैकी एका ग्रीक इतिहासकाराने आपल्या लिखाणात ठाणे शहराचा उल्लेख
केला आहे. मार्कोपोलो नावाच्या एका प्रसिद्ध खलाशाने १२९० साली ठाण्याला भेट
दिली होती आणि ते जगातील सर्वोत्तम शहरांपैकी एक असल्याचे नमूद केले होते. घोडा
आणि बंदर म्हणजे बंदर या शब्दापासून घोडेबाजार हे घोडेबाजारासाठी प्रसिद्ध होते.
या काळात ठाण्याहून 'तानसी' नावाचे
कापड निर्यात करण्यात आले. इ.स. १३ ते इ.स. १७ या कालावधीत मुस्लिम, पोर्तुगीज, मराठे आणि ब्रिटिश राजघराणे यांनी ठाण्यावर
राज्य केले. इ.स. ८१० ते इ.स. १२६० पर्यंत शिलाहार राजवंशाने ठाण्यावर राज्य
केले.
शिलाहार
राजघराण्याचे सम्राट भगवान शंकराचे शिष्य होते आणि त्यांच्या कारकिर्दीत
कोपिनेश्वर मंदिर बांधण्यात आले आहे. या काळात शिलाहारांचा विविध धर्मांकडे
पाहण्याचा धर्मनिरपेक्ष दृष्टिकोन आणि सहिष्णुता यामुळे पारशी, ख्रिश्चन,
मुस्लिम आणि ज्यू यांसारख्या विविध समाजातील लोक मोठ्या संख्येने
ठाणे शहरात स्थायिक झाले आणि अशा प्रकारे कॉस्मोपॉलिटन शहराचे बीज पेरले.
यावेळी
शिलाहारांनी ही शहराची वेगवेगळ्या विभागात विभागणी करून त्यांना 'पाडे'
असे नाव दिले. नौपाडा, पातलीपाडा, आग्रीपाडा इत्यादी नावांनी हे पाडे आजही अस्तित्वात असल्याचे दिसून
येते.
इ.स.
१२ व्या शतकाच्या सुरवातीला राजा बिंबादेव आणि आपल्या समाजातील ६६ विभागांसह
ठाणे येथे स्थायिक झाले. १४८० साली गुजरातच्या 'सुलतान मेहमूद'ने ठाणे आपल्या 'सुभा' प्रांताची
राजधानी बनवली.
सेंट
जॉन द बॅप्टिस्ट चर्च १६६३ साली ठाणे येथे बांधण्यात आले. प्रसिद्ध ठाणे किल्ला
(किल्ला) चे बांधकाम इ.स. १७३० मध्ये सुरू करण्यात आले. १७३७ साली इ.स. चिमाजी
आप्पा मराठा वल्लभभाईंनी 'वसईच्या विजयाची' योजना
आखली आणि २८ मार्च १७३८ रोजी मराठ्यांनी ठाणे किल्ला जिंकला. सध्या या
किल्ल्याचा वापर 'ठाणे मध्यवर्ती कारागृह' म्हणून केला जात आहे.
पोर्तुगीजांनी
१५३० ते १७३९ या २०० वर्षांहून अधिक काळ ठाण्यावर राज्य केले. या काळात ठाणे 'कलाबे
दे ताना' या नावाने ओळखले जात. १७४४ साली ब्रिटिशांनी
आपल्या किल्ल्यासह ठाणे शहर जिंकले.
प्रसिद्ध
कोपर्णेश्वर मंदिराचा १७६० साली जीर्णोद्धार करण्यात आला. १७७८ साली
पेशव्यांच्या निवासस्थानाचे रूपांतर न्यायालयाच्या इमारतीत करण्यात आले. १७८०
साली केशवजी सोराबजी रुस्तमजी पटेल यांनी ठाणे येथे पहिली पारशी अग्यारी बांधली.
इ.स. १८०३ मध्ये पहिल्या जिल्हा न्यायालयाची स्थापना करण्यात आली. ठाणे
महानगरपालिकेची स्थापना १० मार्च १८६३ रोजी झाली.
१६
एप्रिल १८५३ रोजी बोरीबंदर ते ठाणे ही पहिली रेल्वे गाडी सुरू करण्यात आली आणि
ठाणे शहरात ऐतिहासिक महत्त्वाचा कार्यक्रम आयोजित करण्याचा मान ठाणे शहराला
मिळाला. १८८० साली ठाणे महानगरपालिकेने पोखरण तलावाच्या बांधकामासाठी १२,९६०/-
रुपये खर्च करून पिण्यासाठी तलावाच्या पाण्याचा वापर केला. या प्रतिष्ठित
प्रकल्पाचे उद्घाटन मुंबईचे तत्कालीन राज्यपाल सर फर्ग्युसन जेम्स यांच्या हस्ते
झाले. महानगरपालिकेच्या पहिल्या निवडणुका १८८५ साली झाल्या.
ठाण्यातील
पहिले वृत्तपत्र १८६६ साली सुरू करण्यात आले. अरुणोदय, सुरवोदय,
वकील साठी, न्यालाहारी, मनोहर, ज्ञानेश्वरदीप, ज्ञानेश्वरी
ही विविध मराठी नियतकालिके त्या काळात छापील माध्यमांचे महत्त्व दर्शवणारी
दिसली.
पहिली
जनगणना १८८१ साली झाली आणि त्यावेळी ठाण्याची लोकसंख्या १४,४५६
होती. ठाण्याचे जैन मंदिर १८७९ साली बांधण्यात आले. पहिली इंग्रजी माध्यमाची
शाळा १८२१ साली सुरू झाली आणि त्याला 'ठाणे इंग्लिश स्कूल'
असे नाव देण्यात आले. १८९३ साली पहिल्या मराठी ग्रंथसंग्रहालयाची
स्थापना झाली. १८९६ साली ठाणे शहरात प्रथमच शिवाजी महाराजांची जयंती साजरी
करण्यात आली. जून १८९७ मध्ये लोकमान्य टिळकांनी ठाण्याला भेट दिली. 19 एप्रिल
1910 रोजी तत्कालीन नाशिक जिल्हाधिकारी जॅक्सन यांच्या हत्येप्रकरणी वीर अनंत
लक्ष्मण कान्हेरे, गोपाळ कृष्णाजी कर्वे, विनायक नारायण देशपांडे यांच्यासारख्या नामवंत स्वातंत्र्यसैनिकांना
फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली. १९३८ साली ब्रिटिश ांच्या बंदिवासातून सुटका
झाल्यानंतर ठाण्यातील नागरिकांनी प्रसिद्ध स्वातंत्र्यसैनिक वीर सावरकर यांचा
सत्कार केला. १९२० साली मासुंदा तलावाजवळील एका रस्त्याला प्लेगच्या साथीच्या
काळात स्मारकविधीसाठी डॉ. एफ.ए. मूस यांचे नाव देण्यात आले.
ठाणे
श्री विठ्ठल सायनाचा मुलगा दिवाण बहादूर नारायण सायना या च्या एका नामवंत
नागरिकाने १९३५ मध्ये सिव्हिल हॉस्पिटलच्या इमारतीची पुनर्बांधणी केली.
भारताचा
पहिला स्वातंत्र्यदिन -15 ऑगस्ट 1947 रोजी ठाणे येथे ब्रिटिश युनियन जॅक खाली
आणून आणि जिल्हाधिकारी कार्यालयात प्रसिद्ध स्वातंत्र्यसैनिक नानासाहेब जोशी
यांच्या हस्ते भारताचा तिरंगा ध्वज फडकवून साजरा करण्यात आला.
ठाण्याचा
समृद्ध सांस्कृतिक वारसा जपण्यासाठी ठाणे महानगरपालिकेने प्रसिद्ध मराठी लेखक
श्री राम गणेश गडकरी यांच्या नावाने रंगायतन हे नाट्यगृह उभारले. तेव्हापासून
रंगभूमीवर विविध नाटके आणि सांस्कृतिक कार्यक्रम आयोजित केले जात आहेत.
ठाणे
महानगरपालिकेची स्थापना १ ऑक्टोबर १९८२ रोजी झाली. १९९० च्या जनगणनेनुसार येथील
लोकसंख्या ७,९०,००० होती. २००३ साली लोकसंख्या सुमारे १४,००,००० पर्यंत पोहोचली आहे. शहराच्या संतुलित
विकासासाठी ठाणे महानगरपालिकेने १९८२ पासून अनेक विकासात्मक प्रकल्प आणि योजना
हाती घेतल्या आहेत. एक मोठा प्रकल्प म्हणजे एकात्मिक रस्ते विकास प्रकल्प. ठाणे
शहरात नुकताच झालेला सर्वपायांचा विकास लक्षात घेऊन भारत सरकारने २००० साली
ठाण्याला प्रतिष्ठेचा 'क्लीन सिटी पुरस्कार' प्रदान केला.
|
आपण आम्हाला भेट दिलीत धन्यवाद आम्ही लवकरच आपल्या कमेन्ट चे उत्तर देऊ तो पर्यंत वाट पहा.